ByÅ‚y prezes Orlenu ostrzega przed zmianami w ustawie o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego. Jego zdaniem przygotowana przez rzÄ…d nowelizacja tzw. ustawy magazynowej i ujednolicanie unijnej polityki energetycznej to zagrożenie dla bezpieczeÅ„stwa energetycznego Polski. W jego opinii tylko silna spóÅ‚ka narodowa, wÅ‚asne wydobycie, krajowe magazyny i zbilansowany miks energetyczny zapewniÄ… Polsce bezpieczeÅ„stwo i konkurencyjność.
W obliczu nadchodzÄ…cego sezonu zimowego i ryzyk zwiÄ…zanych z niestabilnoÅ›ciÄ… cen gazu Daniel Obajtek wskazuje trzy filary, które jego zdaniem sÄ… kluczowe dla zapewnienia niskich cen oraz bezpieczeÅ„stwa dostaw: silna narodowa spóÅ‚ka operacyjna, wÅ‚asne wydobycie oraz infrastruktura magazynowa.
– Musimy mieć bardzo silnÄ… spóÅ‚kÄ™ narodowÄ…, która zajmuje siÄ™ zakupami, wydobyciem, handlem gazem, a takÄ… spóÅ‚kÄ… jest Orlen. Dlatego łączyliÅ›my spóÅ‚ki w zakresie ropy i gazu, ponieważ taka spóÅ‚ka wtedy ma odpowiedniÄ… pÅ‚ynność i odpowiedniÄ… zdolność gromadzenia kapitaÅ‚u. W tym momencie można wczeÅ›niej hedgować ceny, kiedy sÄ… na najniższych notowaniach – tÅ‚umaczy agencji Newseria Biznes Daniel Obajtek, europoseÅ‚ Prawa i SprawiedliwoÅ›ci, byÅ‚y prezes grupy Orlen.
Polityk ostro krytykuje procedowaną obecnie ustawę o magazynowaniu gazu, wskazując na zagrożenia wynikające z przeniesienia rezerw strategicznych do Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
– Do tej pory wÅ‚aÅ›cicielem magazynów w Polsce byÅ‚ Orlen, operatorem tak naprawdÄ™ byÅ‚ GAZ-SYSTEM, ale wÅ‚aÅ›cicielem gazu byÅ‚ Orlen, a teraz wÅ‚aÅ›cicielem gazu bÄ™dzie RzÄ…dowa Agencja Rezerw, która nie ma doÅ›wiadczenia handlowego, nie ma generalnie know-how w pozyskiwaniu tego surowca – ocenia Daniel Obajtek. – W przypadku gazu i bezpieczeÅ„stwa najważniejszy jest czas reakcji. Jaki bÄ™dzie czas reakcji, jak to de facto przechodzi przez trzy firmy? Nie bÄ™dzie tego czasu reakcji, wiÄ™c to jest fatalne.
Zgodnie z danymi Ministerstwa Klimatu i Åšrodowiska zużycie gazu ziemnego w Polsce w ostatnich latach wahaÅ‚o siÄ™ w granicach 17–20 mld m³ rocznie, podczas gdy krajowe wydobycie wynosi ok. 8 mld m³. Zdaniem europosÅ‚a Polska powinna zwiÄ™kszyć wydobycie do minimum 14 mld m³, co odpowiadaÅ‚oby ok. 70 proc. zapotrzebowania krajowego.
– Ilość gazu w gospodarce bÄ™dzie malaÅ‚a wraz z nowymi technologiami. Uważam wiÄ™c, że to jest druga rzecz, czyli kwestia zwiÄ™kszania wÅ‚asnego wydobycia nie tylko w kraju, ale też poza granicami, bo liczy siÄ™ caÅ‚y bilans – wskazuje byÅ‚y prezes grupy Orlen.
Trzecim filarem bezpieczeÅ„stwa energetycznego, wedÅ‚ug europosÅ‚a, sÄ… magazyny gazu. Na koniec 2023 roku caÅ‚kowita pojemność magazynowa gazu w Polsce wynosiÅ‚a 3,3 mld m³, co odpowiadaÅ‚o ok. 17 proc. rocznego zużycia. ByÅ‚y prezes Orlenu podkreÅ›la, że magazyny gazu powinny pozostać w rÄ™kach spóÅ‚ek handlujÄ…cych surowcem. Krytykuje też projekt ustawy o zapasach gazu i paliw za porzucenie wczeÅ›niejszych planów rozbudowy magazynów gazu w Wierzchowicach, Kosakowie i Mogilnie. Jego zdaniem osÅ‚abia to pozycjÄ™ krajowych operatorów infrastrukturalnych.
– Te firmy majÄ… elastyczność operacyjnÄ… i majÄ… kapitaÅ‚ do zwiÄ™kszania rozbudowy tych magazynów, choćby w Wierzchowicach czy Kosakowie. My rozbudowywaliÅ›my je do 4 mld m3 gazu. W Polsce magazyny powinny być przynajmniej do 6 mld m3 gazu – podkreÅ›la Daniel Obajtek.
W opinii byÅ‚ego prezesa Orlenu budowanie wspólnych europejskich magazynów gazu poza granicami Polski może zwiÄ™kszać ryzyko w przypadku kryzysów geopolitycznych. Ostrzega on przed nowelizacjÄ… tzw. ustawy magazynowej. Jego zdaniem wÄ…tpliwoÅ›ci budzi artykuÅ‚, który zezwalaÅ‚by na przechowywanie strategicznych zapasów gazu poza granicami Polski. W ten sposób Polska byÅ‚aby caÅ‚kowicie zależna od innych paÅ„stw, które w sytuacji kryzysowej mogÅ‚yby zablokować transfer gazu do Polski.
– Ta nowa ustawa mówi, że firmy mogÄ… handlować gazem w Polsce, odkÅ‚adajÄ…c swoje rezerwy strategiczne w dowolnym miejscu Å›wiata, byle dostarczyÅ‚y w ciÄ…gu 50 dni. W momencie kiedy bÄ™dzie konflikt czy kryzys globalny, kto w tym czasie ten gaz dostarczy? – przekonuje europoseÅ‚.
W jego ocenie każde paÅ„stwo powinno zachować autonomiÄ™ energetycznÄ…, a magazyny strategiczne powinny siÄ™ znajdować na jego terytorium, być obsÅ‚ugiwane przez lokalne spóÅ‚ki i logistykÄ™.
– Nie ma wspólnej gospodarki europejskiej. Każdy kraj ma swojÄ… gospodarkÄ™ i niech o niÄ… dba. A dbać o gospodarkÄ™ to dbać o niezależność energetycznÄ… w danym kraju, a niezależność energetyczna to gaz, ropa i prÄ…d, wtedy bÄ™dziemy konkurencyjni – tÅ‚umaczy Daniel Obajtek. – Unia Europejska powinna dziaÅ‚ać, żeby każdy kraj byÅ‚ zbilansowany i zabezpieczony paliwowo-energetycznie, także gazowo. Natomiast to nie blokuje Unii, by miÄ™dzy granicami byÅ‚y pewne interkonektory, które w razie czego mogÄ… uzupeÅ‚nić, ale każdy kraj powinien być traktowany na zasadzie wyspowej i tak należy budować jego bezpieczeÅ„stwo.
Zdaniem byÅ‚ego prezesa Orlenu w budowaniu bezpieczeÅ„stwa energetycznego kluczowa jest dywersyfikacja źródeÅ‚ energii, a rozwój OZE nie powinien oznaczać rezygnacji z dotychczasowych źródeÅ‚. PrzykÅ‚adem może być niedawny blackout na PóÅ‚wyspie Iberyjskim, który – jego zdaniem – wynikaÅ‚ z braku odpowiednich elektrowni bilansujÄ…cych.
– Budujmy źródÅ‚a zeroemisyjne, ale też myÅ›lmy o elektrowniach bilansujÄ…cych, tych, które utrzymajÄ… system generalnie caÅ‚y czas w sprawnoÅ›ci. Mówmy o elektrowniach gazowych, które w każdej chwili można regulować, podnosić moc, zmniejszać moc, mówmy o elektrowniach atomowych w tym zakresie, mówmy o czymÅ›, co bÄ™dzie bilansowaÅ‚o ilość energii w systemie – podkreÅ›la europoseÅ‚ PiS. – Nie zawsze wieje wiatr, nie zawsze jest odpowiednie natężenie Å›wiatÅ‚a, wiÄ™c musimy mieć takÄ… liczbÄ™ elektrowni, które bÄ™dÄ… bilansować moc w sieci.
Jak wskazuje Daniel Obajtek, bezpieczeÅ„stwo energetyczne kraju jest równie istotne, co bezpieczeÅ„stwo militarne czy żywnoÅ›ciowe. Dlatego kluczowe jest, by w sytuacji kryzysowej móc liczyć nie tylko na innych, ale przede wszystkim na siebie.
– Mówimy o kwestii ropy i gazu, żeby Europa kupowaÅ‚a wspólnie, przecież tego siÄ™ nie da zrobić, zakupy gazu i ropy sÄ… elementami innych negocjacji, to pewna część wÅ‚adzy danego rzÄ…du. MogÄ™ decydować o ropie i gazie, mogÄ™ decydować o przemyÅ›le zbrojeniowym, mogÄ™ zakÅ‚adać sojusze gospodarcze, a jak nie mam tego w rÄ™ku, to czym mogÄ™ negocjować? – zwraca uwagÄ™ byÅ‚y prezes Orlenu.
